W tym roku mija pół wieku od wydarzeń Grudnia 1970. 14 grudnia jako pierwsi zastrajkowali pracownicy Stoczni im. Lenina w Gdańsku.
Bezpośrednią przyczyną strajku była podwyżka cen, głównie żywności. Należy zwrócić uwagę, że podwyżka miała miejsce kilkanaście dni przed świętami i na dodatek decyzję ogłoszono wszem wobec wieczorem, gdy sklepy były zamknięte, a następnego dnia produkty miały być sprzedawane w wyższej cenie. W związku z tym ludzie nie byli przygotowani na taką sytuację i nie mogli wcześniej zaopatrzyć się w potrzebne artykuły.
Chociaż wydarzenia Grudnia 1970 najbardziej kojarzą się z Gdańskiem czy Gdynią, to trzeba zaznaczyć, że fala strajków rozlała się również na inne miejscowości, m.in. Elbląg, Słupsk, Szczecin, Białystok, Kraków, Wałbrzych. Symbolem tamtych tragicznych wydarzeń jest Janek Wiśniewski. Został zabity. Jego ciało nieśli na drzwiach demonstranci. Powstała o nim ballada, chociaż imię i nazwisko zostało wymyślone przez jej autora. W rzeczywistości był to Zbigniew Godlewski, osiemnastolatek, zastrzelony w okolicy stacji kolejowej Gdynia-Stocznia.
Do spacyfikowania protestów, do walki z demonstrantami władze użyły przede wszystkim funkcjonariuszy milicji obywatelskiej, wspieranych m.in. przez wojsko. Oficjalny bilans ofiar Grudnia 1970 brzmiał: zginęło 45 osób, a 1165 zostało rannych. Liczby te wydają się mocno zaniżone.
Opisywanym wydarzeniom towarzyszyły zawirowania w PZPR. W wyniku niejawnej rozgrywki politycznej I sekretarza Władysława Gomułkę zastąpił Edward Gierek… 1 marca 1971 roku, po kolejnej fali strajków, grudniowa podwyżka cen została wycofana.
Na podstawie:
***
Jak zapamiętali Grudzień 1970 świadkowie tamtych wydarzeń? Fabryka Sztuk zaprasza do wysłuchania wspomnień Zdzisława Bergiela, historyka, przewodnika turystycznego, który w grudniu 1970 roku był studentem Historii na Uniwersytecie Gdańskim. Słuchowisko dostępne na stronie internetowej: https://tiny.pl/761cz
[FSz]
REKLAMA MIEJSKA
